Stationsgebied

stationsgebied1

Ingrijpende wijzigingen bij station Groningen

Voor Groningen, stad én provincie, speelt al een tijdje het project ‘Groninger Spoorzone’, voorheen ‘Stationsgebied Groningen’. De gemeente Groningen heeft in nauwe samenwerking met ProRail, provincie Groningen en NS een ontwikkelingsvisie opgesteld met als tijdshorizon 2030/2040. De eerste grote veranderingen moeten in 2020 doorgevoerd zijn.

De belangrijkste veranderingen betreffen:

  1. Een traverse onder het spoor voor bereikbaarheid van alle perrons en als interwijkverbinding (oversteek voor voetgangers om over / onder het spoor van noord naar zuid en vice versa te komen).
  2. De locatie van het hoofdbusstation: aan de zuidzijde van het station of grotendeels nog Noord?
  3. Het stationsplein dient een verblijfsplein te worden i.p.v. een verkeersplein (huidige situatie).
  4. De ontwikkeling van de zuidzijde.
  5. Het al dan niet verlagen van het Emmaviaduct (Van Julianaplein tot Emmaviaduct).

De projectgroep ‘Stationsgebied’ van de Fietsersbond volgt alle ontwikkelingen zo veel mogelijk en brengt haar kritische punten via inspraak, gesprekken en ingezonden brieven richting project en gemeente in. Enkele aandachtspunten van de Fietsersbond zijn: de passerelle over / onder het spoor moet ook bruikbaar zijn door fietsers, effect van het verlagen van het Emmaviaduct op het fietsverkeer, fietsveiligheid bij vervanging van het Herewegviaduct.

De laatste stand van zaken kunt u hieronder lezen.

Februari 2017 Ontwikkeling entree zuidzijde

De afgelopen jaren is de uitwerking steeds concreter geworden. En gelukkig heeft de fiets binnen het geheel ook een steeds prominentere plaats ingenomen. Wij waren dan ook blij verrast dat in de plannen van 2014 de fietstunnel onder het station wél opgenomen was. In eerste instantie om vanuit het noorden de nieuwe fietsenstalling aan de zuidkant (+ 5.000 plaatsen), te bereiken. Maar een deel van de gemeenteraad is, net zoals de Fietsersbond, van mening dat de tunnel zeker als doorgaande route beschouwd moet worden en niet slechts als een fietspad om bij de fietsenstalling te komen of als interwijkverbinding voor omwonenden. Positief is dan ook dat het college begin 2016 toegezegd heeft om bij het opstellen van het ruimtelijk plan voor de noordzijde onderzoek te doen naar vergroting van de fietsers- en voetgangerscapaciteit van de Werkmanbrug voor.

Naast bovenstaande zijn er nog meer recente ontwikkelingen rondom het stationsgebied te noemen:

  • Alle fietsenstallingen op het Hoofstation worden in de toekomst aangesloten op een Fiets Route InformatieSysteem zodat duidelijk zichtbaar is welke stalling nog ruimte heeft.
  • De nieuwe ondergrondse fietsenstalling bij de zuidentree wordt bewaakt. De eerste 24 uur stallen is gratis, ook het stallen in het weekend is gratis.
  • Naast de nieuwe ondergrondse fietsenstalling aan de zuidzijde, worden er ook veel fietsenstallingen aan de west- en oostflank van het station gerealiseerd (+ 2.200 plaatsen).
  • In totaal wordt rekening gehouden met een stallingscapaciteit van 15.000 in 2020 (tegenover momenteel 10.000).
  • De aanfietsroute voor de zuidentree van het station moet een logische fietsroute vanaf de Parkweg worden en een volwaardige stationsentree voor de fiets. Niet zoals nu een ‘muizengaatje’.
    Het busstation verhuist volledig naar de zuidzijde. De fietsoversteek bij de Stationsweg wordt naar verwachting een stuk rustiger en veiliger.
  • Het PostNL gebouw is door de gemeente aangekocht en zal gesloopt worden. Hierdoor ontstaat aan de zuidzijde meer ruimte.

Het project Groningen Spoorzone heeft nog meer effecten buiten het stationsgebied:

  • Door het extra spoor richting Assen verdwijnt de spoorovergang bij de Esperantokruising. Als het meezit komt er een (fiets)tunnel naast de verdiepte ringweg. Maar 100% zeker is dat niet.
  • Voor de auto’s is er de nieuwe Helperzoomtunnel gepland. Die vooralsnog een negatief effect heeft op de fietsrouteplus van-naar Haren die daardoor doorsneden wordt.
  • Door de extra treinen naar Leeuwarden wordt het heel druk op dit spoor en wordt de spoorwegovergang bij de Paterswoldseweg vervangen door een tunnel. Ook kunnen de spoorbruggen op dit traject dan maar heel kort open waardoor er eigenlijk geen scheepsvaart meer mogelijk is.

Het laatste punt betreffende de spoorbruggen heeft het Dagblad van het Noorden doen verzuchten waarom er toch niet voor een ondergronds traject vanaf de Esperantokruising tot voorbij de Paterswoldseweg is gekozen: de investeringen in al die tunnels en viaducten zijn dan niet meer nodig, en (fiets)routes die nu doorbroken worden door het spoor, kunnen dan doorgetrokken worden.

In de eerdere discussies die Foppe en ik hebben meegemaakt, is voornoemd ondergronds spoortraject ook regelmatig besproken, maar werd als een substantieel duurdere variant beoordeeld. Dit alternatief lijkt dus een gepasseerd station.

Voorlopig houden de plannen vast aan bovengronds, én een zuidentree zoals onderstaande impressie laat zien.

zuidentree stationsgebied

Maart 2015 Principebesluit: Fietstunnel onder het Hoofdstation komt er

De Fietsersbond is verheugd dat de gemeente onlangs een (principe-)besluit heeft genomen voor het realiseren van een fietstunnel onder het Hoofdstation en een nieuwe fietsenstalling voor 5.000 fietsen aan de zuidzijde. Verder zijn er nog (nader uit te werken) plannen voor een fietsenstalling voor circa 2.200 fietsen op de oostflank van het nieuwe perronplein aan de noordzijde.

De eerste impressies van de tunnel zijn gepresenteerd in het ambitiedocument “Mooi!” en uitgewerkt in een Ruimtelijk Functioneel Ontwerp.

De tunnel loopt vanaf het stadsbalkon onder het spoor door waar het aansluit op de nieuwe ondergrondse fietsenstalling. De fietsenstalling is voorzien van permanent toezicht dat ook zicht op de tunnel heeft, waardoor ook de sociale veiligheid in de tunnel geborgd wordt.

De verwachting is dat er dagelijks tussen de 7.500 en 9.000 fietsers van de tunnel gebruik zullen gaan maken. Hiervan is het grootste deel bestemmingsverkeer ‘station’, en een klein deel als interwijkverbinding. zo stelt het onderzoek van het projectbureau.

Een deel van de gemeenteraad is, net zoals de Fietsersbond, van mening dat de tunnel zeker als doorgaande route beschouwd moet worden en niet slechts als een fietspad om bij de fietsenstalling te komen of interwijkverbinding voor omwonenden.

De Fietsersbond zal bij de verdere uitwerking van de plannen (maatvoering) en de aansluiting van de noordelijke en zuidelijke fietsroutes op de fietstunnel aandacht blijven vragen voor een volwaardige verbinding.

Meer lezen? Documentatie over Spoorzone Groningen kunt u vinden op Bibliotheek Spoorzone Groningen.

Oktober 2014 Voorstel Groningen Spoorzone door de gemeenteraad, fietstunnel in de plannen!

De planvorming rondom het Groninger Stationsgebied, sinds een tijdje hernoemd naar “Groningen Spoorzone”, is afgelopen half jaar flink gevorderd. De Fietsersbond is via een klankbordgroep bij de planvorming betrokken en heeft op de laatste formele plannen ook een zienswijze ingediend. Na een actieve dialoog is de laatste versie van de plannen als raadsvoorstel in juli naar de gemeenteraad gegaan.

Op 24 september jl. heeft de gemeenteraad de voorstellen voor de Groninger Spoorzone én de fietstunnel + ondergrondse fietsenstalling (een nieuwe stalling aan de zuidzijde gelegen naast de fietstunnel) bij het Hoofdstation goedgekeurd. Hierbij is een aantal voor ons belangrijke beslissingen genomen ten aanzien van de ontwikkelingen rondom het stationsgebied.

Fietstunnel

De Fietsersbond pleit al vanaf het begin van het project voor een fietstunnel onder het station door. Ervaring bij het ontwikkelen van het stationsgebied in Zwolle heeft geleerd dat wanneer zaken niet direct in de planvorming meegenomen worden, later de kosten fors hoger uit kunnen vallen en aanpassingen dan vaak geen doorgang meer vinden.

Wij zien het als een mooie gelegenheid de fietsinfrastructuur van Groningen te verbeteren en hebben dan ook gevraagd om een goede aansluiting aan de zuidkant van het station op het (nieuwe) fietspad langs het Hoornsediep vanuit de Wijert en een goede alternatieve route langs de Papiermolen (De hier aanwezige huidige fietstunnel verdwijnt ten gevolge van de ombouw van de Zuidelijke Ringweg). Ander voordeel van een fietstunnel onder het station door is dat ook andere weggebruikers, die al veel van de fietsinfrastructuur gebruik maken, o.a. scootmobielen,  op een prettige manier het spoor kunnen kruisen zonder gebruikt te hoeven te maken van een lift.

De stemming in de commissievergadering Ruimte en Wonen van juni en september was al hoopgevend. En hoewel in het begin er nog wel wat sceptische geluiden waren, gaven de meeste commissieleden nu aan vóór een fietstunnel onder het station door te zijn. Enkele bezoeken aan Hilversum, ’s Hertogenbosch en Arnhem hebben de raad geïnspireerd.

Ook de stelling van de Fietsersbond dat de tunnel niet slechts een verbinding met de nieuw te realiseren fietsenstalling aan de zuidzijde van het Hoofdstation moet worden, maar een volwaardige fietsverbinding tussen ‘zuid’ en noord, is door een enkel raadslid verwoord richting de wethouder. Hoewel de wethouder denkt dat de fietstunnel niet als interwijkverbinding  naast Emmaviaduct en Hereweg zal gaan functioneren, heeft hij er ook niets op tegen.

Fietsparkeren

In de plannen worden ook grote fietsparkeervoorzieningen aan de zuidzijde van het Hoofdstation voorzien. En hele wilde plannen spreken van het slopen van het Stadsbalkon. Hoewel de sporen een stuk(je) zuidelijker komen te liggen, en fietsparkeren aan de zuidzijde je dus sneller bij het spoor brengt, hebben we als Fietsersbond wel aangegeven dat het huidige Stadsbalkon een hele goede fietsparkeervoorziening is, en dient te blijven. Ook dit punt wordt gelukkig door een groot deel van de raadscommissie onderschreven.

Bustunnel

Naast de fietstunnel bevat het voorstel de aanleg van een bustunnel onder het station door. Bussen die vanuit het zuiden en de nieuwe OV-as (west) komen, en naar de noordkant van de stad moeten, rijden door de bustunnel daarheen in plaats van over het Emmaviaduct / Stationsweg of de Hereweg. Dit levert fors minder busverkeer voor de bestaande routes op en is positief voor de veiligheid van de fietsers. In de huidige plannen hebben de fietsers geen last van de tunnel, ook fietspad ‘het Onderdoor’ blijft bestaan.

Station Europapark en Esperantotunnel

Een aantal lijnen, bijvoorbeeld de trein uit Leeuwarden rijdt straks rechtstreeks naar Station Europapark en treinen vanuit de richting Hoogezand naar het Noorderstation, zonder dat reizigers over hoeven te stappen op het Hoofdstation. Station Europapark en het Noorderstation worden dan ‘verdeelstations’: vanaf Station Europapark zouden er veel bussen naar / van UMCG en Martini moeten gaan rijden. Dit leidt mogelijk tot extra drukte in de spits van voetgangers in de fietstunnel onder het Station Europapark door en ook extra busverkeer in de omgeving van het station. Zeker omdat de huidige gelijkvloerse spoorwegovergang bij de Esperantoweg verdwijnt. Het project is gevraagd om de effecten van de grotere reizigersstromen op het fietsverkeer te onderzoeken. In haar reactie geeft Groningen Spoorzone aan dat Station Europapark ruim en overzichtelijk genoeg is om de verwachte aantallen te kunnen verwerken. Helaas zijn er geen (nieuwe) tellingen uitgevoerd en harde prognoses gegeven. De tijd zal het leren.

De Fietsersbond heeft onlangs wel contact gehad met het projectbureau Aanpak Zuid, waar de realisatie van een eventuele Esperantotunnel onder valt. Het goede nieuws is dat de aanleg van de Esperantotunnel door de aannemende partijen van de ombouw van de Zuidelijke Ringweg als optimalisatie meegenomen MOET worden. Het slechte nieuws is dat de tunnel niet in het beschikbare budget past en de tunnel er alleen bij een financiële meevaller lijkt te komen.

Herewegviaduct

Leek in 2012 de vervanging van het Herewegviaduct een traject dat op korte termijn plaats zou moeten vinden, de werkelijke vervanging wordt vooralsnog op de lange baan geschoven. Er wordt gesproken over 2028. Dat is wel erg ver weg. Dat levert nu geen verslechtering op ten aanzien van de huidige situatie, maar ook geen verbetering.

En verder…

In de raadsvergadering brachten de commissieleden ook nog verbeterpunten voor het fietsverkeer in, zoals bijvoorbeeld een verdiepte ligging van de stationsweg zodat de fietsers deze ongelijkvloers kunnen kruisen en langs een mooie entree de stad in kunnen fietsen.

Natuurlijk zijn er de nodige kritische vragen: wordt de Werkmanbrug straks niet te veel belast? Kan de rotonde bij het stadsbalkon straks al het verkeer wel aan? En mogelijk toekomstig fietsparkeren onder de perronkappen vindt niet iedereen even mooi. Verder gaat de gemeente werk maken van de hoofdfietsroutestructuur en huidige fietsstromen beter in kaart brengen. Een andere routering zou in de ogen van de wethouder de Werkmanbrug kunnen ontlasten.

Er moet nog veel uitgezocht worden. De planning is om begin 2015 de aanbestedingsdocumenten voor de aanbestedingsdialoog op de markt te brengen. Dan zal blijken of de Stationsfietstunnel er ook komt. Er wordt nu nog een onder voorbehoud gemaakt m.b.t. de uitkomsten van een verdere nadere inhoudelijke analyse en technische, juridische en financiële uitwerking die komende maanden plaats vindt. Het streven is om in februari 2015 een raadsvoorstel met een definitieve go/no go voor de fietstunnel en de ondergrondse fietsenstalling Hoofdstation voor te leggen.

Meer lezen? Zie de documentatie en de links onderaan deze pagina.

December 2013 Bijeenkomst Klankbordgroep Stationsgebied

In december is de klankbordgroep Stationsgebied, waarin diverse belangengroepen waaronder ook de Fietsersbond aan deelnemen weer door de gemeente bijgepraat.

De belangrijkste (nieuwe) punten zijn:

  • De keuze voor een tunnel i.p.v. een passerelle is definitief. Er wordt tevens onderzocht of deze tunnel gecombineerd kan worden met de door ons gevraagde fietstunnel. Aandachtspunt is hoe aan te sluiten op de fietsinfrastructuur aan de noordkant van het station
  • Discussie over het laten verdwijnen van het stadsbalkon loopt nog steeds. Evenals de discussie om het Emmaviaduct deels te verlagen.
  • Definitieve keuze voor alleen een busstation aan zuidzijde is nog niet gemaakt. Mogelijk blijft een deel van het busstation aan de noordzijde.
  • Er ligt een voorstel voor een bustunnel ‘Noord-Zuid’ en v.v. onder het stationsgebied. Bussen hoeven dan niet meer om te rijden via Julianaplein of Herewegviaduct .

Inspraak door het college zal rond maart 2014 plaats vinden. Besluitvorming over de plannen zal in juni 2014 (college) en september (raad) plaatsvinden. Er is toegezegd om de klankbordgroep in de komende maanden van de ontwikkelingen op de hoogte te houden zodat de deelnemers tijdig op de plannen kunnen reageren.

Oktober 2013 Transferbesluit stuurgroep stationsgebied

De stuurgroep Stationsgebied geeft de voorkeur aan een tunnel boven een passerelle, waarbij een 24-uurs openbaarheid om de interwijkverbinding vereist is. De stuurgroep geeft ook de opdracht om de mogelijkheden en kosten van een goed befietsbare sociaal veilige (interwijk)verbinding en of deze in het stedelijk fietsnetwerk past, te onderzoeken. Zie het Transferbesluit.

Een fietstunnel onder het station lijkt dus nog niet helemaal van tafel!

Oktober 2013 Conclusies Verkenning Herewegviaduct

In juni 2012 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden waar belanghebbenden, waaronder de Fietsersbond, hun ideeën en bedenkingen konden ventileren over verschillende oplossing voor de noodzakelijke vervanging van het Herewegviaduct. Er is toen gesproken over een tunnel, een verhoogd viaduct, een verlaagd spoorbed, vrijliggende fietspaden aan één kant, aan beide kanten, het station in zijn totaliteit ondergronds, en meer. De Fietsersbond heeft n.a.v. deze bijeenkomst haar visie nog eens apart aan de gemeente gestuurd.

Een recente verkenning naar de alternatieven leidt bij de gemeente tot de conclusie er nog een beperkt aantal varianten haalbaar zijn en met ProRail besproken dienen te worden:

  • Ophoging met huidige profielindeling (fietsstroken)
  • Asymmetrische variant met tweerichting fietspad aan de oostzijde
  • Autotunnel met brug voor langzaam verkeer
  • Een verkeerskundige tussenvorm met mogelijkheid van ‘shared space’ en snelheidsverlaging van 30km/u.

Wordt vervolgd.

September 2013 Nieuwe ontwerpen Stationsgebied (concepten)

De afgelopen maanden heeft het project Stationsgebied niet stil gezeten. Op basis van de opgeleverde modellen van ProRail, zijn de voor- en nadelen voor de aansluiting op de directe omgeving in beeld gebracht. De voorlopige resultaten zijn beschikbaar gesteld en in een informatieve raadsbijeenkomst waar de Fietsersbond ook voor uitgenodigd is, toegelicht.

Enkele punten uit het ‘ontwerp van de omgeving’ van het architectenbureau Karres en Brands:

  • Er worden twee transfermogelijkheden onderkend:
    • een tunnel onder het spoor, gepositioneerd bij het oude Stationsgebouw
    • een (schuine) passerelle over het spoor, ter hoogte van het Hunzehuys
  • Aanbeveling: Het Stadsbalkon moet op termijn weg. Onduidelijk is of de huidige ‘oost-west-route’ via het Stadsbalkon vervangen wordt.
  • Verplaatsen busstation naar zuid biedt kansen voor noordplein, voor ontwarring van de knoop en meer ruimte voor fietsenstallingen.
  • Toekomstig fietsparkeren biedt in de tunnelvariant de meeste flexibiliteit en opties
  • Een aparte studie wijst uit dat een fietstunnel mogelijk is. Deze lijkt wel NAAST de transfertunnel te liggen. Er is geen direct visueel contact fietser-reiziger.

De status van een fietstunnel blijft onduidelijk, gezien de beantwoording van vragen op de informatieve raadsbijeenkomst:

“Over de keuze van de fietstunnel is ons standpunt al weergegeven in de beantwoording van de motie over dit onderwerp(zie RO13.3448893). Daarin komen we tot de conclusie dat het niet wenselijk is om een fietstunnel mee te nemen in het programma van eisen van ProRail. U heeft zich in de beantwoording kunnen vinden. In de studies hebben we nog wel gevraagd om te onderzoeken of de combinatie fietstunnel en transfertunnel tot een eenvoudige en goedkope oplossing zou leiden. De studie geeft geen aanleiding om op het eerder ingenomen standpunt terug te komen. “

In reactie op deze nieuwe voorstellen heeft de Fietsersbond aangegeven dat bij een traverse over het spoor waarbij geen fietsverbinding mogelijk lijkt is, de voorkeur aan een tunnel onder het Hoofdstation wordt gegeven, waarbij medegebruik door fietsers mogelijk gemaakt wordt. Zo wordt een nieuwe, autoluwe fietsverbinding gerealiseerd vanuit de Rivierenbuurt naar het centrum. Ander aandachtspunt van de Fietsersbond is dat de gratis bewaakte fietsenstalling in het Stadsbalkon blijft bestaan.

Januari 2013 Nog steeds weinig actie

Reactie van de gemeente naar aanleiding van de vraag via de mail naar de laatste status van ‘Het Stationsgebied’ en de vervanging van het Herewegviaduct

“In de laatste maanden is er binnen de gemeentelijke politieke context veel gebeurd: de RegioTram is als vervoerssysteem komen te vervallen en een nieuwe coalitie is gevormd. Dit zet de huidige plannen van het stationsgebied in een nieuw perspectief. De gemeente zit nu met een grote onzekerheid wat betreft het vervoersalternatief voor de RegioTram. De alternatieven zijn nog niet helder en discussie hierover vindt plaats op een ander bestuurlijk niveau.

In oktober 2012 is besloten om het project ‘Vervanging Herewegviaduct’ onder te brengen bij ProRail. Het project wordt zo betrokken bij de planontwikkeling voor de Knoop Groningen. De gemeente is momenteel in overleg met ProRail. Zodra hierover meer bekend is wordt dit gecommuniceerd naar de omgeving en worden belanghebbenden uitgenodigd voor een begeleidingsgroep.

Ik had u graag de actuele status van het stationsgebied willen melden, maar er zijn momenteel dusdanig veel ontwikkelingen en discussies gaande dat het voor de gemeente zeer lastig is om harde uitspraken te doen. Wel is de gemeente momenteel bezig met een brief naar de Raad waarin de huidige stand van zaken nader wordt toegelicht. Deze brief wordt t.z.t. gepubliceerd.”

Maart 2012 Presentatie ontwikkelingsvisie Stationsgebied

In maart 2012 is vanuit de gemeente een toelichting gegeven op de ontwikkelingsvisie, de openstaande punten en de aanpak voor de verdere uitwerking van het voorkeursalternatief. Hierbinnen zijn een aantal parameters onderkend (spoorconfiguratie, transfer (tunnel / traverse), busstation (op hoogte / niveau +1), Emmaviaduct (hoog / laag). Veel zaken dienen nog onderzocht en uitgewerkt te worden. In september 2012 dient de ontwikkelingsstrategie gereed te zijn en moeten de keuzes t.a.v. de verschillende varianten gemaakt zijn. Dan moet ook duidelijk zijn hoe het project verder ingericht wordt.

In juli 2011 heeft de Fietsersbond al gepleit voor een tunnel en als het niet anders kan voor fietsverbinding via de passerelle (transfer). Ondanks een aangenomen motie voor verder onderzoek, is er in de uitwerking geen rekening met de fiets gehouden.

Op de websites van de gemeente en de provincie is, met enig zoeken, informatie over het project te vinden (onderliggende documentatie, raadsbesluiten, verslagen van vergaderingen, etc.).

http://gemeente.groningen.nl/gemeenteraad/

http://groningen.notudoc.nl/cgi-bin/menu.cgi

http://www.provinciegroningen.nl/home/

http://www.groningenbereikbaar.nl/spoorzone

Categorieën